Porady dla nauczycieli – co robić, gdy boli kręgosłup

17 stycznia 2023

Ból pleców to na całym świecie jedna z najczęściej spotykanych dolegliwości zdrowotnych w różnych grupach zawodowych. Szacuje się, że w Polsce dotyczy ona niemal 80 procent osób. Na problemy z kręgosłupem narzekają również nauczyciele – jest to związane z ich charakterem pracy. Jak zatem dbać o kręgosłup i zapobiegać dolegliwościom bólowym pleców?

Dolegliwości bólowe kręgosłupa wynikają często ze schorzeń, które wykształciły się poprzez nieprawidłowy styl życia oraz przyjmowanie nieprawidłowej pozycji podczas wykonywania pracy. Specyfika zawodu nauczyciela sprzyja niestety ich występowaniu, a związana jest z siedzącym trybem pracy.

Ból kręgosłupa – problem w dużej mierze dotyczy nauczycieli

W 2015 roku Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi przeprowadził badania dotyczące bólu pleców i szyi wśród nauczycieli szkół w Polsce i jego związku z aktywnością fizyczną. Uzyskane wyniki potwierdziły, że ból pleców jest poważnym problemem w tej grupie oraz że wiąże się on z ograniczoną aktywnością ruchową. Zauważono również potrzebę wdrażania wśród nauczycieli programu promocji zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności ruchowej.

Praca nauczycieli znacząco zmieniła się także w 2020 roku wraz z wybuchem pandemii COVID-19. Nauczyciele większość czasu spędzali przed komputerami, w pozycji siedzącej, nie wychodząc z domu. Ograniczyli również aktywność ruchową.

Instytut Medycyny Pracy w 2021 roku przeprowadził kolejne badania, skupiające się na wpływie pracy zdalnej, wymuszonej pandemią, na ból kręgosłupa w tej grupie zawodowej. Zaobserwowano wyraźną zależność między występowaniem tego schorzenia, a zmianą charakteru pracy w grupie nauczycieli. Autorzy we wnioskach zaznaczyli, że istotnie wzrosło natężenie bólu kręgosłupa wśród pedagogów od czasu wprowadzenia nauczania zdalnego. Duże znaczenie miała tu także liczba godzin spędzanych przy komputerze.

Czytaj także: Zapobiegaj wypaleniu zawodowemu – techniki medytacji dla nauczyciela

W ostatnim czasie problem stał się jeszcze poważniejszy. Wielogodzinne siedzenie w jednym miejscu lub przyjmowanie nienaturalnej pozycji przyczyniają się do rozwoju różnego typu dolegliwości.

Krajowa Izba Fizjoterapeutów, pod patronatem Ministerstwa Zdrowia, przygotowała playlistę pt.: „Aktywna przerwa w pracy”. Jest to zestaw 15 ćwiczeń, które można wykonać za równo w domu, jak i w pracy. Pamiętaj, nie musisz wykonywać wszystkich – wybierz te, które najbardziej Ci odpowiadają.

Rodzaje chorób kręgosłupa

Istnieje wiele chorób kręgosłupa, którym towarzyszy ból. Można je podzielić na określone grupy i zaprezentować na podstawie objawów. Do chorób tych należą:

dyskopatie – występują na każdej linii kręgosłupa, lecz najczęściej w jego części lędźwiowej, która jest w największym stopniu obciążona. Choroba stale może się rozwijać, o ile nie zostaną wprowadzone w życiu pacjenta pewne zmiany, a także, jeśli nie będzie on podlegał rehabilitacji;
rwy – głównie kulszowa, ale również udowa i ramienna. Objawowo przejawiają się w promieniującym bólu kręgosłupa, który może dochodzić aż do palców rąk lub nóg.
zmiany związane z osteoporozą – dotyczy osób w każdym wieku. Choroba polega na postępującym ubytku kostnym, który wywołuje w organizmie zgeneralizowane zmiany
zmiany zwyrodnieniowe –prowadzą do bólu, sztywności kręgosłupa i utrudnienia wykonywania ruchów.

Czynnikiem ostrzegającym przed chorobą jest zawsze ból, który pojawia się bez wyraźnej przyczyny – urazu, przyjmowania niewłaściwej postawy ciała, obciążeń, zbyt długiego bezruchu.

Jak dbać o kręgosłup? – dekalog dla zdrowego kręgosłupa

Podczas pracy siedzącej należy robić przerwy;
W czasie przerw wykonuj nieforsujące ćwiczenia fizyczne;
Podczas ćwiczeń skup się na mięśniach grzbietu i przykręgosłupowych;
Dużo pływaj i korzystaj z pływalni;
Zadbaj o odpowiednią masę ciała;
Dbaj o to, by w Twojej diecie były wapń i magnez;
Unikaj zbyt miękkich łóżek;
W razie bólu skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą;
Wykonuj zalecone ćwiczenia;
Nie podnoś ciężarów, a schylając się po nie, przykucnij.

Najważniejsza jest profilaktyka. Należy codziennie dbać o swój kręgosłup i pamiętać o odpowiednich nawykach. Jedynym nich może być joga – choćby taka wykonywana bez wstawania z krzesła.

Zadbaj również o swój „kręgosłup psychiczny” i dowiedz się jak radzić sobie ze stresem w pracy nauczyciela.

Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ

Porady dla nauczycieli – co robić, gdy boli kręgosłup

Ból kręgosłupa – problem w dużej mierze dotyczy nauczycieli

Rodzaje chorób kręgosłupa

Jak dbać o kręgosłup? – dekalog dla zdrowego kręgosłupa

Przeczytaj także

Pomysł na godzinę wychowawczą: rozmowa o autyzmie z uczniami

Co powinno niepokoić w rozwoju czterolatka?

Terapie dzieci z uczestnictwem zwierząt. Czy warto z nich korzystać?