Korzystanie z Internetu przez dzieci oraz młodzież niesie za sobą wiele zagrożeń. Internet to oczywiście źródło wiedzy i rozrywki oraz narzędzie do komunikacji i pracy, ale należy korzystać z niego w sposób świadomy i odpowiedzialny. Rodzice, z kolei, powinni bacznie przyglądać się temu, co ich dzieci robią w sieci i jak się zachowują, bowiem zjawisko cyberprzemocy jest obecne i może dotyczyć każdego. Państwowy Instytut Badawczy (NASK) od 2014 roku, cyklicznie co dwa lata, przeprowadza badanie „Nastolatki 3.0”, którego celem jest diagnoza oraz interpretacja zachowań polskich nastolatków w Internecie oraz opinii młodzieży na temat sieci. W 2020 roku po raz kolejny przeprowadzono badanie, tym razem w nowej rzeczywistości – podczas społecznego, gospodarczego i edukacyjnego lockdownu spowodowanego pandemią koronawirusa. Badanie NASK, pośród wielu wątków i zagadnień, zajęło się także obszarem cyberprzemocy w sieci, a niektóre wnioski mogą być zaskakujące. Jak wygląda ten problem w 2020 roku i co zmieniło się w porównaniu do lat poprzednich? Chyba każdy spotkał się z terminem „cyberprzemoc”, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, czym dokładnie ona jest. Cyberprzemoc to według definicji, seria agresywnych zachowań, celowo i regularnie skierowanych przeciwko bezbronnej osobie z użyciem internetu. Takie zachowania są intencjonalne, regularne oraz wymierzone w słabszych.
Skala cyberprzemocy wśród uczniów
Z badania „Nastolatki 3.0 2020” wynika, że co piąty uczeń i uczennica doświadczyli przemocy w Internecie w różnej formie. 20 procent badanych udzieliło jednak odpowiedzi „trudno powiedzieć”. Może to wskazywać na duży problem w rozumieniu samego zjawiska lub obniżenie wrażliwości młodzieży na agresję online. Co ciekawe, aż 74,7 procenta rodziców stwierdziło, że ich dziecko nie miało kontaktu przemocą w Internecie, co wyraźnie wskazuje na to, że rodzice w dużym stopniu nie wiedzą, że ich dziecko miało kontakt z tym zjawiskiem. Jeśli chodzi o konkretne formy przemocy online, w badaniu wykazano, z jakimi działaniami agresji internetowej uczniowie spotykali się najczęściej. 48,4 procenta respondentów przyznało, że nigdy nie spotkało się z żadną formą agresji w Internecie wobec siebie lub innych. Wobec najczęściej wymienianych form agresji znalazły się: wyzywanie (29,7%), ośmieszanie (22,8%), poniżanie (22%), straszenie (13,4%). Porównując rok 2018 i 2020 widać utrzymujący się poziom cyberprzemocy, a w niektórych przypadkach niewielki wzrost. (patrz poniżej: Tabela 7 z Raportu NASK: Nastolatki 3.0.) 
Jeśli chodzi o rodziców i opiekunów prawnych, to badanie pokazało, że w porównaniu do 2018 roku, w roku 2020 więcej z nich zauważyło, że ich dziecko doświadczyło przemocy w Internecie. Niestety, nadal deklaracje rodziców i opiekunów nie pokrywają się z deklaracjami uczniów, co wyraźnie wskazuje na zbyt niską wiedzę dorosłych o tym, czego ich podopieczni doświadczają w sieci. Można to wyraźnie dostrzec na wykresie porównawczym (patrz poniżej: Wykres 50 z Raportu NASK: Nastolatki 3.0.). 
Jakie są powody agresji w sieci?
W badaniu NASK znajdujemy również odpowiedź na pytanie, z jakich powodów uczniowie doznali agresji w sieci. Najwięcej nastolatków spotkało się z atakami z powodu wyglądu (13,7%), ubioru (8,5%), upodobań, zainteresowań i hobby (9,7%), poglądów politycznych (7,1%), preferencji seksualnych (4,9%) oraz płci (4,5%). 13 procent ankietowanych udzieliło odpowiedzi „trudno powiedzieć”. W porównaniu z rokiem 2018 wyraźnie widać wzrost agresji w Internecie z powodu wyglądu fizycznego, preferencji politycznych i hobby. Natomiast spadek zauważalny jest w kategorii wyznania i narodowości. Dane z Tabela 9 z Raportu NASK: Nastolatki 3.0. poniżej. 
Cyberprzemoc a pandemia COVID-19
Rok 2020 był szczególny z powodu pandemii COVID-19 i związanego z tym lockdownu oraz nauki zdalnej. Z tego powodu uczniowie jeszcze więcej czasu spędzali w Internecie i przed ekranami komputerów, smartfonów czy tabletów. Uczniowie jednak nie zauważyli, aby z tego powodu zjawisko cyberprzemocy zwiększyło się. Tylko 6,1 procent respondentów stwierdziło, że liczba przypadków przemocy internetowej zwiększyła się. 12,6% zauważyło spadek, a prawie co trzeci uczeń (28,3%) nie dostrzegł żadnej zmiany.
Niska wiedza rodziców i opiekunów
Badanie niestety wykazało, że w porównaniu do lat poprzednich, zjawisko przemocy słownej w Internecie utrzymuje się na podobnym poziomie. Niepokojące jest to, że co trzeci badany (32,4%) nie podejmuje żadnego działania w związku z doświadczaniem cyberprzemocy, chociażby rozmowy z rodzicami. Być może dlatego wiedza rodziców na temat agresji w sieci jest dużo niższa niż ich podopiecznych. Rodzice w dużym stopniu nie znają skali problemu przemocy internetowej, której doświadczają ich dzieci. Dane z Rysunku 1 z Raportu NASK: Nastolatki 3.0. poniżej. 
Artykuł opracowano na podstawie raportu z badania przeprowadzonego przez NASK: „Nastolatki 3.0”.
