Wagarowanie to zjawisko powszechnie występujące w szkołach. Kto choć raz nie zerwał się z lekcji, niech pierwszy rzuci kamieniem. Jednorazowe opuszczenie zajęć może być po latach wspominane z uśmiechem i rozrzewnieniem, ale częste praktyki tego rodzaju to już niepokojące zjawisko. Co robić, gdy dziecko wagaruje regularnie? Przede wszystkim warto znaleźć przyczynę takiego zachowania. Starsze dzieci, które wchodzą w okres dojrzewania, mogą zmagać się z najzwyklejszym buntem nastolatka. Problem zaczyna się wtedy, kiedy zawodzą wszelkie prewencyjne działania rodziców i opiekunów. Wagarującemu, młodemu człowiekowi należy się przyjrzeć i ocenić, co może być powodem jego szkolnych ucieczek. Gama możliwości jest naprawdę szeroka.
Co robić, gdy dziecko wagaruje? Warto znaleźć przyczynę
Zawsze próbując ocenić, co gryzie dziecko, warto się postawić w jego położeniu i zastanowić, co mogłoby martwić lub niepokoić osobę dorosłą. Najbardziej prozaicznymi przyczynami częstych wagarów jest chęć uniknięcia odpytywania lub sprawdzianu, nieciekawe lekcje lub potrzeba odpoczynku. Dobrze jest zbudować z dzieckiem tak silną więź opartą na zaufaniu, by w razie, kiedy pojawią się takie czynniki – zaistniała u niego potrzeba przedyskutowania problemu z opiekunem. „Wagary” na które zgadzają się rodzice, by zapewnić przemęczonemu dziecku odpoczynek to zupełnie inny rodzaj nadprogramowego wolnego od szkoły, niż uciekanie z placówki. Przede wszystkim takie rozwiązanie jest znacznie bezpieczniejsze.
Powodem wagarów może być sprawdzian lub odpowiadanie przed tablicą
Wagary można podzielić na różne typy, w zależności od tego, jaki cel mają one realizować w oczach ucznia. Najmniej groźne są wagary okazjonalne, które mogą zdarzyć się każdemu. Występują też wagary taktyczne, które są najczęstszym rodzajem ucieczek z lekcji, i dzieją się z powodów opisanych wyżej (np. chęć opuszczenia sprawdzianu). Jeśli chcemy ich uniknąć, warto zadbać o to, by uczniowie nie byli zbyt przeciążeni. Inny rodzaj to wagary manifestacyjne, będące wyrazem młodzieńczego buntu i potrzebą niezależności. Można znacznie zmniejszyć skalę występowania takiego zjawiska poprzez wprowadzenie angażujących lekcji, zarażających uczniów pasją.
Czytaj także: Czy nieobecności w szkole mogą być wyznacznikiem problemów psychicznych uczniów?
Wśród rodzajów wagarów możemy również wyróżnić wagary kompensacyjne, które mogą mieć swoje źródło w nadmiernych wymaganiach nakładanych na dziecko przez rodziców oraz wagary programowe, które często rodzą się z przekonania, że skończenie szkoły do niczego się w dalszym życiu ucznia nie przyda. Warto w takiej sytuacji wyrównać oczekiwania, nie przeciążać młodego człowieka i szukać sposobów motywacji pozytywnej.
Strach przed szkołą i rówieśnikami przyczyną wagarów?
Najtrudniejszym do zwalczenia typem wagarów są wagary ze strachu przed szkołą. Jeśli w placówce i życiu ucznia występuje jakaś patologia (np. znęcanie w grupie rówieśników), reagować trzeba natychmiast, a częste opuszczanie zajęć można potraktować jako pierwszy sygnał poważnego problemu. Troska o dobrą atmosferę i integrowanie klasy, a także rozwiązywanie konfliktów na bieżąco będzie tutaj bardzo pomocne. Jeżeli jednak problem jest zaawansowany, nie obejdzie się bez pomocy specjalisty z zewnątrz, np. psychoterapeuty lub pedagoga szkolnego.
Jak rozmawiać z dzieckiem o wagarach?
Zawsze należy z młodym człowiekiem wprost i z dużą łagodnością rozmawiać o jego potrzebach i spostrzeżeniach. Stwarzanie atmosfery kary nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem. Jeśli uczeń nie będzie bał się wyrażać swojego zdania, wtedy ryzykowne zachowania z jego strony również się zminimalizują.
Przeczytaj także: Jak rozmawiać z dziećmi i młodzieżą o uzależnieniach?
Zawieranie kontraktu z uczniem
Jednym z rozwiązań problemu wagarów może być kontrakt z uczniem. Jest on zawierany między uczniem a nauczycielem. Przy jego podpisywaniu mogą uczestniczyć inne osoby wspierające ucznia, np. rodzice, pedagog, inny nauczyciel. Podczas rozmowy należy bezwzględnie zadbać o dobrą komunikację.
O co zadbać przy podpisywaniu kontraktu z uczniem?
- Wyjaśnić przyczynę zaproszenia na rozmowę.
- Przedstawić kluczowe informacje na temat zachowania ucznia uzyskane z obserwacji własnych i innych nauczycieli.
- Zaprezentować ocenę sytuacji ucznia oraz prognozy na przyszłość.
- Wysłuchać opinii ucznia.
- Przedstawić kontrakt jako narzędzie pracy z uczniem.
- Potwierdzić umowy podpisem.
- Kiedy warto wprowadzić kontrakt z uczniem lub klasą?
- Kontrakt może być zawarty z uczniem lub klasą w określonych przypadkach.
Jeśli uczeń:
- nie realizuje obowiązku szkolnego,
- często wagaruje,
- osiąga bardzo niskie wyniki nauczania,
- nagminnie się spóźnia,
- lekceważy obowiązek szkolny,
- nagminnie przeszkadza prowadzić lekcje.
Jeśli klasa:
- składa się z wielu uczniów nie zmotywowanych do nauki,
- podzielona jest na grupy „walczące” między sobą,
- demonstruje lekceważące nastawienie wobec nauczyciela,
- neguje swój udział w życiu szkoły.
Mamy nadzieję, że wiesz, co robić, gdy dziecko wagaruje i uda Ci się przeprowadzić z nim rozmowę, która pozwoli rozwiązać ten problem.
Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ
