Przemoc w domu. Jak pomóc uczniowi?

Niestety czasami zdarza się, że w klasie jest uczeń, który ma poważny problem w domu – mieszka w rodzinie dysfunkcyjnej lub doświadcza przemocy. Warto wiedzieć, że zarówno pedagog szkolny, jak i każdy nauczyciel, który to zauważy, ma prawny obowiązek zareagować. Trzeba jednak znać odpowiednie, określone prawem procedury.

Poznaj trzy procedury postępowania i zastanów się, czy nie zaproponować wdrożenia ich w Twojej placówce.

Pamiętaj, że w podejmowanych działaniach konieczne jest postępowanie z poszanowaniem godności ucznia, zachowaniem dyskrecji, spokoju oraz prowadzenie sprawy bez niepotrzebnego rozgłosu. Nauczyciel zobowiązany jest do zachowania tajemnicy zawodowej. Nie można rozpowszechniać informacji o uczniu i jego rodzinie, problemach, konfliktach z prawem, przeszłości itp. W sytuacji, kiedy dziecku dzieje się krzywda, nauczyciel powinien interweniować, w ramach przysługujących mu kompetencji.

Inni czytali: Autoagresja: co robić, kiedy dziecko się okalecza?

Procedura 1. Podejrzenie dysfunkcji w rodzinie

Przykład procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel zdiagnozuje, że uczeń wychowuje się w rodzinie dysfunkcyjnej:

• powiadomienie dyrektora szkoły oraz wychowawcy ucznia o sytuacji dziecka;
• rozmowa wychowawcy z podopiecznym, uważne wsłuchanie się w to, co mówi dziecko (dorosły nie powinien naciskać na zwierzenia);
• sporządzenie notatki;
• wezwanie rodziców przez wychowawcę;
• odnotowanie w rubryce dziennika „kontakty z rodzicami” faktu komunikowania się z opiekunami;
• odnotowanie w dokumentach wychowawcy szczegółowej charakterystyki spotkania z rodzicami, z opisem postanowień i planów działania (konieczna jest data i podpis rodziców);
• przekazanie sprawy pedagogowi szkolnemu lub psychologowi i odnotowanie tego w dokumentacji wychowawcy;
• pozostawanie w stałym kontakcie z pedagogiem lub psychologiem w zakresie udzielanej uczniowi i jego rodzinie pomocy;
• pomoc rodzicom w zrozumieniu podstawowych i typowych reakcji dzieci na różnorodne, trudne sytuacje;
• poinformowanie rodziców o konsekwencjach prawnych ze względu na dysfunkcje rodziny;
• ustalenie form pracy z rodziną celem stworzenia dziecku optymalnych warunków do rozwoju i nauki;
• dyskretne monitorowanie stanu ucznia i funkcjonowania jego rodziny w okresie późniejszym;
• czuwanie nad zespołem klasowym, by skutki występujących nieprawidłowości w domu ucznia nie wpływały na obniżenie jego pozycji w klasie;
• w sytuacjach szczególnych, gdy problem się powtarza, nasila lub zagrożone jest życie i zdrowie dziecka, dyrektor szkoły kieruje wniosek do sądu, prokuratury lub na policję.

Może Cię zainteresować: Jak pomóc dziecku, które stało się kozłem ofiarnym?

Procedura 2. Podejrzenie przemocy w rodzinie

Przykład procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że stosowana jest przemoc w rodzinie wobec ucznia:

• przyjęcie informacji o przemocy;
• powiadomienie przez wychowawcę dyrektora oraz pedagoga szkolnego o sytuacji ucznia;
• jeżeli stan ucznia wskazuje na zagrożenie jego zdrowia lub życia, dyrektor szkoły lub
• pedagog wzywa lekarza;
• zadbanie, by ofiara przemocy czuła się bezpiecznie;
• przeprowadzenie rozmowy z poszkodowanym z zachowaniem stosownej dyskrecji;
• zaproszenie rodzica do szkoły;
• przeprowadzenie rozmowy, wskazanie na zaistniały problem – pedagog, dyrektor lub wychowawca;
• wypełnienie przez wyznaczonego nauczyciela lub pedagoga formularza „Niebieska Karta – A” z udziałem ucznia i w obecności rodzica, który nie jest sprawcą przemocy lub innej osoby najbliższej;
• przekazanie formularza „Niebieska Karta – B” osobie reprezentującej ucznia, niebędącej sprawcą przemocy;
• przekazanie nie później niż w terminie 7 dni oryginału formularza „Niebieska Karta – A” przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego* (kopia pozostaje w dokumentacji szkoły);
• w przypadku osoby nieletniej zawiadomienie przez dyrektora sądu rodzinnego i dla nieletnich;
• objęcie ucznia i rodziny pomocą psychologiczno-pedagogiczną zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Procedura 3. Procedura współdziałania nauczycieli i specjalistów

Przykład procedury zespołowego współdziałania nauczycieli z pedagogiem w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej:

• ustalenie zakresu, w jakim uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uwagi na występujące problemy i z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych;
• określenie zalecanych form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej; także z uwzględnieniem opinii i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznych, jeśli uczeń takowe posiada;
• opracowanie planów działań wspierających ucznia oraz określanie w nich również działań pomocowych dla rodziców;
• dokonanie oceny efektywności pomocy udzielanej uczniowi;
• dla uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego opracowanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych;
• udokumentowanie prac zespołu oraz udzielanej uczniom pomocy; m.in. sporządzenie dokumentacji potwierdzającej ocenę efektywności udzielonej pomocy, prowadzenie innej dokumentacji dotyczącej indywidualnych potrzeb ucznia.

* Zespół  to grupa ludzi, specjalistów z różnych dziedzin. Zajmują się rozwiązaniem konkretnego problemu wykorzystując doświadczenie każdego z członków Zespołu.

Przekaż dziecku także informację o bezpłatnym numerze Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111 – jest to infolinia dla dzieci, która prowadzona jest przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Przeczytaj również jak, jak rozpoznać traumy u dziecka i dowiedz  się jak mu pomóc!

Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ