Odpowiedzi do pytań zadanych przez internautów podczas e-konferencji:
Kiedy pojawi się informator maturalny?
Informatory z poszczególnych przedmiotów – w tym także z języka polskiego – muszą zostać opublikowane przez CKE w terminie do 31 sierpnia 2013 r. Ministerstwo zapewnia jednak, że można się ich spodziewać wcześniej – do końca czerwca 2013 r. Umożliwi to nauczycielom zapoznanie się z tymi materiałami i wzięcie udziału w dyskusji na ich temat. W informatorze znajdą się: opis procedur, narzędzia oceniania, a także przykładowe pytania i zadania, jakie mogą pojawić się na egzaminie maturalnym w 2015 r., wraz z rozwiązaniami.
Kiedy nowa matura pojawi się w technikach?
Nowa podstawa programowa została wprowadzona w roku szkolnym 2012/2013 i dopiero w 2015 r. – po trzyletnim cyklu kształcenia – uczniowie będą zdawali egzamin maturalny na nowych zasadach. Nieco inaczej jest w przypadku techników pracujących zwykle w cyklu czteroletnim. Uczniowie, którzy rozpoczęli naukę w klasie I w roku szkolnym 2011/2012, będą realizowali program nauczania zgodny ze starą podstawą programową i zdawali maturę jeszcze według dotychczasowych zasad. Nową maturą objęci zostaną dopiero ci uczniowie techników, którzy od I klasy będą uczyć się zgodnie z nową podstawą programową.
Czy na maturze mogą być tylko te lektury z gwiazdką?
Lektury oznaczone w nowej podstawie programowej gwiazdką są obowiązkowe, tzn. nauczyciel nie może ich pominąć. Tylko w odniesieniu do tych pozycji na maturze mogą pojawić się szczegółowe pytania dotyczące np. treści. Nie znaczy to oczywiście, że zadanie na maturze ustnej czy temat matury pisemnej nie będzie wymagać odwoływania się do innych tekstów. W takim jednak przypadku uczeń będzie mógł samodzielnie dokonać wyboru przykładów literackich, jakie wykorzysta.
Warto podkreślić, że podstawa programowa wymaga, aby nauczyciel omówił także inne teksty poza „ogwiazdkowanymi”. Na poziomie ponadgimnazjalnym uczeń ma przeczytać nie mniej niż 13 dużych lektur w ciągu 3 lat, więc nauczyciel wybiera jeszcze co najmniej 8. W wyborze tym może uwzględnić propozycje zawarte w podstawie programowej lub wskazane w niej kategorie (np. wybrana powieść światowa z XX lub XXI w.).
Dlaczego „ogwiazdkowane” pozycje kończą się na dwudziestoleciu międzywojennym?
Pozycje oznaczone w nowej podstawie programowej gwiazdką – stanowiące wybór lektur wynikający z dyskusji ekspertów – to rzeczywiście teksty głównie z XIX w. i początku XX w. (do lat trzydziestych). W przypadku utworów współczesnych trudno o wyznaczenie kanonu, który nie wywoływałby sporów.
Czy w 2015 na maturze będzie czytanie ze zrozumieniem?
Nie, zrezygnowano z tego typu zadania. Zostanie ono zastąpione testem, który umożliwi sprawdzenie wiedzy i umiejętności ucznia z zakresu literatury (m.in. znajomości obowiązkowych lektur), a przede wszystkim języka. Test będzie składać się z tekstu lub tekstów (nieliterackich, o różnej treści i formie), którym towarzyszyć będą zadania umożliwiające sprawdzenie poziomu świadomości językowej maturzysty. Zadania te mają polegać m.in. na dokonywaniu różnorodnych (wskazanych w podstawie programowej) operacji na tekstach.
Jak będzie wyglądało ocenianie na maturze pisemnej?
Nowa matura przyniesie zmianę narzędzia oceniania: klucz odpowiedzi zostanie zastąpiony ocenianiem holistycznym (takie rozwiązanie wprowadzono już na egzaminie gimnazjalnym). Model holistyczny odnosi się do umiejętności ogólnych, takich jak np. tworzenie kompozycji, a później jest skalowany. Egzaminator nie szuka więc w tekście konkretnych informacji, ale ocenia, w jakim stopniu uczeń zachowuje logikę wywodu, na ile trafna jest argumentacja itp.
To rozwiązanie jest z pewnością trudniejsze, słabsza jest także porównywalność uzyskanych wyników. Będzie jednak w większym stopniu premiowało samodzielność myślową uczniów, a nauczycielom pozwoli zerwać z uczeniem „pod klucz”.
Czy pytania do matury ustnej będą tworzone przez komisje szkolne czy zewnętrzne? Czy zadania będą udostępniane wcześniej?
Zestaw 300 zadań do matury ustnej zostanie opracowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną i dostarczony do szkół przed egzaminem. Do momentu jego rozpoczęcia będą to materiały poufne. Co roku planowana jest wymiana ok. 30% tych zadań na nowe.
Ile czasu uczeń będzie miał na przygotowanie wylosowanego zadania na maturze?
Projekt rozporządzenia określa, że uczeń otrzyma na przygotowanie wypowiedzi nie więcej niż 15 minut (§ 73. 2). Około 15 minut potrwa także sam egzamin: przewidziano około 10 minut na „wypowiedź monologową zdającego”, a także około 5 minut na rozmowę maturzysty z komisją egzaminacyjną.
Czy zestawy na ustną w kolejnych dniach będą się powtarzać (jak teraz na języku obcym), czy będą różne?
Planowane jest podzielenie puli 300 zadań do matury ustnej na 3 pakiety, które byłyby otwierane w kolejnych dniach egzaminu. Dzięki temu polecenia nie powtarzałyby się.
Jak będzie wyglądała matura na poziomie rozszerzonym?
Egzamin maturalny na poziomie rozszerzonym także będzie polegał na tworzeniu samodzielnej wypowiedzi pisemnej, w której maturzysta ujawni swoje umiejętności analityczno-interpretacyjne i argumentacyjne oraz stopień znajomości
i rozumienia tekstów literackich. W stosunku do matury na poziomie podstawowym wyższy będzie poziom trudności poleceń – pojawi się np. interpretacja porównawcza (może to być także interpretacja porównawcza różnych tekstów kultury, np. utworu literackiego i obrazu). Na poziomie rozszerzonym w temacie można także spodziewać się tekstów trudniejszych niż popularnonaukowy lub publicystyczny – na przykład teoretycznoliterackich lub krytycznoliterackich.
Kto będzie nas szkolił z oceniania holistycznego i kiedy?
Decyzja o organizacji szkoleń należy do MEN. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń (m.in. z okresu przygotowywania obecnej matury) można się spodziewać, że tego typu szkolenia zostaną przeprowadzone, jednak nie są jeszcze znane szczegóły.
Czy wiadomo, jaki jest przewidziany czas pisania matury pisemnej dla poziomu podstawowego i rozszerzonego?
Tak, w projekcie rozporządzenia określono, że egzamin na poziomie podstawowym trwa 170 minut, a na poziomie rozszerzonym – 180 minut.